menu

Stefaan Modest Glorieux

EEN ZWARE PAROCHIE

Ronse, 1825. De crisis in de ambachtelijke textielverwerking heeft er in Ronse zwaar ingehakt. Opeenvolgende misoogsten zorgen voor een toestroom van hulpbehoevende plattelandsbewoners. Rondtrekkende (kinder-)bendes teisteren de streek. De armoede is enorm, de ontreddering totaal. Het is in deze context dat de nieuwbakken priester Stefaan Modest Glorieux (°1802, Sint-Denijs) start als onderpastoor van de Sint-Hermesparochie.

ONWETEND

Glorieux vestigt zich bij een familie op de Grote Markt en legt zich al snel toe op onderwijs: eerst in zijn kleine college, wat later in de zondagsschool voor volkskinderen. Hij ziet het echter ruimer en wil strijden tegen ‘onwetendheid’, volgens hem de oorzaak van de hulpeloosheid van de zwakkeren. Wanneer hij vanuit het raam van zijn kamertje ziet hoe op de Markt zes hongerige bedelaars worden terechtgesteld voor een diefstal, sterkt dat hem in zijn missie: de armen emanciperen.

EEN AMBITIEUS MODEL

Vanaf 1830 start Glorieux in het verlaten Sint-Pieterskerkje met een weldadigheidsinstituut. Hij wil verder gaan dan louter liefdadigheid en echt ‘samenwerken’ met wie behoeftig is. Naast materiële steun zoals voedselbedelingen, is er ruimte voor vorming als mens én als arbeider: een leerwerkschool op maat. Armen, bejaarden, zieken, wezen en gehandicapten: allemaal kunnen ze in Sint-Pieters terecht. 

Het bouwvallige kerkje blijkt echter niet te voldoen aan de ambities. Zo vat Glorieux het plan op een modelinstituut te bouwen, niet alleen in Ronse, maar in élke parochie van het land. Met gratis onderwijs voor alle kinderen. Met zorg voor de zwakkeren: kinderen, ouderen en zieken.

BROEDERS EN ZUSTERS

Glorieux denkt aan een kloostergemeenschap van broeders en van zusters als inwonende helpende handen. In 1835 is de stichting van de Broeders van Goede Werken een feit. De zusterscongregatie moet tot 1842 wachten op officiële erkenning. Tegenwoordig heten de congregaties de Broeders van O.L.V. van Lourdes (Oostakker) en de Zusters van Barmhartigheid (Ronse).



DURE PROJECTEN

Wanneer het Sint-Pieterskerkje zijn dak verliest tijdens een storm, geraakt de bouw van het modelinstituut van start. Het wordt een kruisvormig complex met twee vleugels voor broeders en twee vleugels voor zusters en de kapel symbolisch in het midden. Er zijn leslokalen en plaats voor de opvang voor wie het nodig heeft. Al die initiatieven kostten handenvol geld. De bedeltochten van Glorieux zijn berucht: vragen om schenkingen of leningen tot de verkoop van tombolalotjes om de kas te spekken. Gelukkig kan hij rekenen op een aantal trouwe sponsors. Zijn grootste en trouwste sympathisante is textielweduwe Antonia Depoorter die hem bijstaat met raad en financiële daad.

WEER IN HET GAREEL

De voortvarendheid van Glorieux wekt wrevel op, niet het minst bij de bisschop. Hoewel er sympathie is voor zijn initiatieven, zoals de gratis armenschool, die in het hele bisdom navolging krijgt, wordt hij toch vooral gezien als een ongeleid projectiel.

De penibele financiële situatie en de roddels (broeders en zusters onder hetzelfde dak, hoe bestaat het …) dwingen de bisschop tot actie. Hij verplicht Glorieux de zustergemeenschap uit het instituut te halen. De ontbinding kan door bemiddeling van Antonia Depoorter op het nippertje verhinderd worden. Glorieux zelf krijgt de functie van pastoor van de Sint-Martinusparochie opgelegd, in een poging hem wat meer in de pas te laten lopen.

MOEIZAME INITIATIEVEN

Maar Glorieux zit natuurlijk niet stil. Zijn nieuwe initiatief is een weldadigheidshoeve in Saint-Sauveur: armen krijgen er onderdak en onderwijs. Terwijl ze een beroep aanleren, kunnen ze er in hun eigen onderhoud voorzien. Beloftes om geen nieuwe schulden te maken zijn gauw vergeten. 

VERKETTERD, VERBANNEN, VERGETEN

Glorieux krijgt steeds meer tegenstanders - zowel bij de hogere clerus, als bij de liberale burgerij - die hem maar wat graag in diskrediet brengen. Zij vestigen de aandacht op de slechte financiële situatie. Een onderzoek leidt tot zijn ontslag als pastoor van Sint-Martens. Intussen wordt hij zelfs geweerd uit ‘zijn’ modelinstituut.

Wanneer ook de weldadigheidshoeves op niets uitdraaien, wordt een onderzoekscommissie samengeroepen. Die betekent het einde van Glorieux in Ronse. In 1852 vertrekt hij naar Dendermonde. Hij sterft uiteindelijk als pastoor in Smetlede in 1872, zonder erkenning voor de enorme prestatie die hij geleverd heeft.

EEN NAAM OM NOOIT TE VERGETEN

Vandaag is Glorieux in ere hersteld. In Ronse is zijn naam alomtegenwoordig en staat zijn erfenis als een huis. De zorg in al zijn vertakkingen van vzw Werken Glorieux en een sterk uitgebouwd Katholiek onderwijs dat helemaal teruggaat op het zaadje dat Stefaan Modest Glorieux ooit plantte. Zij dragen - net als Glorieux - zorg voor duizenden mensen, de zwakkeren eerst … Gratis onderwijs en voor iedereen toegankelijke zorg: het lijkt allemaal zo vanzelfsprekend vandaag, dat we moeilijk kunnen inschatten hoe vernieuwend de visie van Glorieux wel was.








Snel navigeren naar een campus